Sarmısak Bitkisinin Faydaları, Bitkisel Tedavide Kullanılması

Bitki Adı: Sarmısak

Latincesi: Allium sativum

Diğer Adları: Sarımsak

Detaylı Açıklama:

Zambakgiller familyasindandir. Anayurdunun Asya Kitasi oldugu sanilan sarmisak, ülkemizin hemen hemen her yerinde yetisir ve sikça tüketilir, özellikle Kastamonu ilimizin Tasköprü ilçesinde, pek makbul sayilan sarimsaklar yetistirilir ve ürünün neredeyse tamami dis ülkelere satilir. 100 cm'ye kadar boylanabilen sarmisak çokyillik otsu bitkidir ve soganin da yakin akrabasidir. Kin seklindeki düz yapraklari, dogrudan dogruya topragin altinda gelisen ve 'bas' adi verilen bitkinin soganindan uzar. Bu bas da, 'dis' denilen ve sayilari 5 ile 30 arasinda degisen soganciklarin yan yana birbirinin üzerine yigilir gibi toplanmasiyla olusur. Basin üzeri beyaz, kimi zaman da sari veya çok açik pembe renkli bir zarla kapli olur.

 Sarmisak bitkisi, birinci yilinin sonunda yerinden sökülmezse ikinci yilinda aynen sogan gibi bir sap uzatir. 100 cm'ye kadar yükselen bu sapin tepesinde, haziran-temmuz aylarinda sarimsi beyaz renkli çiçekleri bir küme olusturarak açar. Sarimsagin çiçekleri pek ender olarak tohum baglar. Bitki bu tohumlariyla ya da daha iyisi basi olusturan dislerin ayrilip ilkbahar ya da sonbaharda yumusak topraga ekilmesiyle çogaltilir. Sarmisak, günesli yerleri, kumlu ve humuslu topraklari yegler.

Sarimsagin basinda özel ve keskin kokulu uçucu bir yag, sekerler, fermentler, protein, fosfor, demir ile A, B ve C vitaminleri bulunur, içerdigi bu maddelerle güçlü bir besin olan sarmisak, büyük efor harcayan kisilerin diyetinde yer almalidir. Sözgelimi, piramitlerin yapiminda çalisan isçilerle günde kilometrelerce yol yürüyen Romali savasçilara sarmisak yedirilmisti. Günümüzde de çok keskin nahos kokulu olmasina karsin, sarimsagin yesil yapraklari çig olarak ve disleri soyularak, yemeklere ve türlü yiyeceklere çesni vermesi için katilarak yenir.

Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Mikrop kirici niteliginden ötürü, eskiden veba ve kolera gibi salgin hastaliklarla savasimda da kullanilan sarimsagin tibbi etkilerini ve bunlardan yararlanma yöntemlerini söyle özetleyebiliriz:

• Bakteri, virüs ve sindirim sistemi parazitlerine karsi en etkili antiseptiktir.
• Bagirsaklardaki askarit (askaris) ve oksiyuris (oksiyur) gibi solucanlarin dökülmesini saglar.
• Sindirim sistemi üzerinde hastalik yapacak bitkisel kökenli mikroorganizmalari yok eder.
• Içerdigi uçucu yag nedeniyle akciger rahatsizliklari, kronik bronsit, öksürük, nezle, soguk alginligi ve gribe karsi etkilidir.
• Gögsü yumusatir. Bogmaca ve bronsite eslik eden astimda rahatlaticidir.
• Terletici; balgam, idrar, safra ve gaz söktürücüdür. Kani temizler.
• Istahi açar. Sindirimi kolaylastirir.
• Spazm çözücü etkisi vardir.
• Uyarici ve bedeni güçlendirici toniktir.
• Yüksek tansiyonu ve kandaki kolestrol düzeyini düsürür.
• Seker hastaliginda iyilestirici etkileri oldugu ileri sürülmektedir.

Her biri birbirinden önemli bu etkilerinden yararlanmak üzere, sarmisak günde üç kez yenmelidir. Bagirsaklardaki kurtlarin dökülmesi, yüksek tansiyon ve kandaki kolestrolün düsürülmesi için uzun süreler boyunca sarmisak alimina devam edilmelidir. Eger kokusu rahatsiz edici olursa, piyasada satilan sarmisak yagi kapsülleri alinabilir.

• Ayrica sarmisak, yaralarin temizlenmesinde kullanilir.
• Romatizma ve eklem yangilariyla sancilarina iyi gelir.
• Burkulmalardan olusan agrilari hafifletir.
• Böcek ve ari sokmalarinda iyilestirici olur. (Ancak, önce arinin ignesi soktugu yerden çikarilmalidir.)
• Mantar tedavisinde etkili olur.
• Gözde çikan arpacigi da iyilestirir.

Bu etkileri saglamak üzere, sarmisagin disleri soyulup ucu biraz kesilerek sikâyet edilen yere bastirilarak distan sürülür. Ya da soyulan sarmisak dislen ezilip macun haline getirilir. Bu macun, sikâyetli yerlere distan sürülür.

UYARI
• Sarmisak deriyi yakici ve kizartici etki yapabilir. Bu nedenle çok asiri uygulamadan kaçinilmalidir.