Melekotları Bitkisinin Faydaları, Bitkisel Tedavide Kullanılması

Bitki Adı: Melekotları

Latincesi: Angelica türleri

Detaylı Açıklama:

Maydanozgiller familyasindan, iki-dört yillik dayanikli otsu bitkilerdir. Kuzey Yariküre ve Yeni Zelanda'da yetisen otuz kadar melekotu türü vardir. Bunlardan konumuz yönünden önemli olanlari Angelica Sylvestris ve Angelica Archangelica (A. officinalis) adli iki türdür. A. Sylvestris türü melekotu, ülkemizde Dogu ve Güneydogu Anadolu'daki daglarda ve Uludag yöresinde yetismektedir. 70-200 cm. boylanabilen, iki-dört yillik dayanikli, hos kokulu olan bu bitkinin yapraklari çok parçali, silindir biçimli gövdesinin içi bos, çiçekleri beyaz ya da pembemsidir. Dogu Anadolu'da gövde ve yaprak saplari soyulup sebze olarak yenir; Bursa yöresinde bunlarla reçel yapilir.

Bitkinin kökü, tanen ve uçucu yaglar içeren esmer renkli, özel kokulu, buruk tatta ve kalin yapilidir.

Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Bu melekotu türünün köklerinin tibbi etkileri söyle siralanabilir:

• Diyareyi kesici ve peklik vericidir.
• Midevidir: Sindirimi kolaylastirir.
• Yatistirici ve sinirleri güçlendirici toniktir.
• Spazm çözücüdür.
• Astim nöbetlerinde rahatlatici olur.

Bu etkilerinden yararlanmak üzere, sonbaharda bitkinin topragi kazilip kökleri çikarilir. Kurutup toz haline getirilir. Bununla % 3-5'lik infüzyon hazirlanir. Yani, 1 litre kaynamis suya 30-50 gr. bu tozdan konulup 15-20 dakika demlendirilir. Böylece hazirlanan infüzyondan, günde iki-üç kez birer bardak içilir.

A. archangelica (officinalis) türü melekotu Orta ve Kuzey Avrupa'da yetisen ve 300 cm. kadar boylanabilen uzun boylu, üç yillik dayanikli otsu bitkidir. Canli yesil renkli yapraklan ile topragin derinine kadar inen özel kokulu iki-üç dalli kalin kökleri bitkinin konumuzu ilgilendiren bölümleridir. Bunlarin tibbi etkilerini söyle siralayabiliriz:

• Balgam söktürücü ve soguk alginliklarinda iyilestiricidir.
• Idrar söktürücüdür.
• Bedeni uyarici ve güçlendirici toniktir.
• Spazm çözücüdür.
• Kusma refleksini bastirma etkisi bulundugundan yolculuklarda alinmasi rahatlatici olur.

Bu etkilerinden yararlanmak üzere, bu tür melekotunun yapraklari yaz baslarinda toplanir, kökleri ise bitkinin ilk yilinda topragi kazilarak çikarilir. Bunlar özenle havadar ve gölge yerlerde kurutulur. Kökleri parçalanarak kuru yaprakla karistirilir. Bu karisimdan 1 tatli kasigi alinip 1 bardak suda kaynama noktasina kadar isitilir. Sonra ates kisilarak 5 dakika daha isitma islemi sürdürülür. Böylece elde edilen dekoksiyondan, günde üç kez birer bardak içilir.