Maydanozgiller familyasindandir. Anayurdu Akdeniz havzasi ile Misir olan kimyon, ülkemizde Orta Anadolu'da Eskisehir ve Konya dolaylarinda üretilir. 15-60 cm. boylanabilen, biryillik duyarli otsu bitkidir. Hafif kokulu, elips biçimli serit gibi yapraklari, yaz mevsiminde semsiyeler olusturarak açan beyaz ya da pembe çiçekleri vardir. Bu çiçekler olgunlastiginda, kimyon adiyla baharat olarak kullanilan ig biçiminde ve genelde ikiye bölünen yapida sarimsi esmer renkli tohumlar verir. Günesli ve kismen gölgelik yerleri; suyu iyi akintili ve bitek topraklari seven kimyon bitkisi, ilkbaharin sonlarinda, ilik günlerde ekilen tohumlariyla çogaltilir.
Kimyon tohumlarinda % 2,5-4 oraninda sabit ve karvon adi verilen uçucu yag, tanen ile reçine bulunur. Avrupa ülkelerinde ekmek, kurabiye, peynir, bazi likör türleri ve etli yemeklere çesni vermesi için sikça kimyon tohumu katilir. Kimyon Türk mutfaginda da, köfteye konur. Parfüm endüstrisi ve veterinerlik ilaçlarinda kimyon tohumundan elde edilen yag kullanilir. Kimyon, ülkemizin tarimdaki dissatim ürünlerinden biridir.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Romalilar döneminden beri bedene yararli etkileri bilinen ve kullanilan kimyonun tibbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri söylece siralanabilir:
• Midevidir: istahi açar ve sindirimi kolaylastirir.
• Mide ve bagirsaklardaki gazi söktürür.
• Diyareyi hafifletici etkisi vardir.
• Idrar söktürücüdür.
• Sinirleri uyarir.
• Terletici etkisi de bulunmaktadir.
Bu etkilerinden yararlanilmak üzere yaz mevsiminde bitkinin çiçek semsiyeleri tam olgunlasmadan önce kesilip alinir. Bunlar gölge ve havadar bir yerde kurutulur. Yere serilen bir kagidin üzerine bu semsiyeler basasagi edilip silkelenir. Böylece toplanan olgun tohumlar ya da piyasadan satin alinan kimyon tohumlarindan 1-2 tatli kasiginin üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp kabin üzeri kapatilarak 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Bu sekilde elde edilen infüzyondan günde iki kez sabah ve aksam yemeklerinden önce birer bardak içilir.