Kekikler Bitkisinin Faydaları, Bitkisel Tedavide Kullanılması

Bitki Adı: Kekikler

Latincesi: Thymus türleri

Diğer Adları: Çahkekiği

Detaylı Açıklama:

Ballibabagiller familyasindandir. Anayurdu Avrupa'nin güneyi olup ülkemizde kekik türlerinden 40 kadari günes gören kurak tepeler ve sirtlarda kümeler olusturarak yaygin ve dogal biçimde yetismektedir. Bu türlerden en çok bilineni Adi kekik (T. vulgaris) 25-30 cm. kadar boylanabilen ve kisin yapraklarini dökmeyen çokyillik çalidir. Yesil-kahverengi dörtgen kesitli gövdesi, bitkinin ikinci yilinda odunsulasir. Tüylerle kapli gri-yesil renkli, hos kokulu ince yapraklari 1 cm. kadar uzunlukta olur. Bitkinin soluk erguvani renkli çiçekleri, yaz basi ile ortasi arasinda açar. Küre biçimli minik tohumlari parlak kahverengidir. Bol günesli yerleri ve suyu iyi akintili alkalik topragi seven kekik, döktügü tohumlariyla çogalir. Ayrica, Avrupa'da bazi yerlerde kültürü yapilmakta, kis mevsimi disinda her zaman gövde çelikleri alinarak ya da ilk ve sonbaharda bitkinin tamami veya kökü bölünerek de üretilmektedir.

 Adi kekikte timol, karvakrol, simol, linalol ve borneol maddelerini içeren % 1 oraninda uçucu yag; aci esanslar, tanen, flavonit ve tripenoit bulunur. Kekik bitkisine hos kokusunu veren, timol ve karvakrol adli maddelerdir.

Kurutulmus kekik yapraklari, çesni vermesi için özellikle çorba ve et yemeklerinde baharat olarak kullanilir. Ancak kokusu çok keskin, bitkinin tadi da aci oldugu için, kekik, yemeklerde çokça tüketilmemelidir. Bal arilari kekik türlerini çok sever ve makbul olan kekik bali yaparlar.

Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Bedene yararli nitelikleri ta Antik çaglardan beri ögrenilerek kullanilagelen bütün kekik türlerinin tibbi etkileri birbirlerine benzer. Bu etkileri ve bitkiden yararlanma yöntemleri söyle özetlenebilir:

• Midevidir: istahi açar, sindirimi kolaylastirir. Dispepsi (hazimsizlik) durumunun atlatilmasinda etkilidir.
• Asiri içki içilmesi sonrasinda bedende meydana gelen rahatsizliklari atlatmaya yardimci olur.
• Gaz söktürücüdür.
• Yatistiricidir.
• Idrar söktürücüdür.
• Spazm çözücüdür.
• Kan dolasimini hizlandirip artirir.
• Solucan (kurt) düsürücü etkisi vardir.
• Terletici ve balgam söktürücüdür.
• Soguk alginligi, nezle, bogaz agrilari ve taciz edici öksürügün atlatilmasinda yararli olur.
• Saman nezlesinin iyilestirilmesinde etkilidir.
• Bronsit, bogmaca ve astim tedavilerinde basariyla kullanilir.
• Doku ve damar büzücü etkileri nedeniyle çocuklarda diyare ve yatak islatma durumlarinin iyilestirilmesinde yardimci olur.
• Bedeni güçlendirici tonik etkisi vardir.

Bütün bu etkilerinden yararlanmak üzere, kekik türlerinin yapraklari kurumus dallarinin üzerinden elle siyrilarak alinir. Bitkinin çiçekli tepeleri ise yaz basindan sonuna kadar yagissiz günlerde toplanir. Bunlar, gölge ve havadar yerde özenle kurutulur, kuru yapraklarla karistirilir. Karisimdan 2 tatli kasigi alinip 1 bardak kaynar suya dökülür. 10 dakika süreyle demlendirilerek elde edilen infüzyon, günde üç kez birer bardak olarak içilir. Tadi aci oldugundan içine biraz bal katilarak alimi kolaylastinlir.

• Kekik ayrica antiseptik (mikrop kirici) bir bitkidir. Özellikle iltihapli yaralarin temizliginde ve iyilestirilmesinde etkili olur.
• Akne tedavisinde de temizleyici ve iyilestirici etkileri görülür.

Bu etkilerinden yararlanilmak için piyasada satilan ve her türlü kekiklerin damitilmasiyla elde edilen kekikyagi, sulandirilarak yara ve aknelere distan uygulanir ya da yukarda anlatilan kurumus kekik karisimdan 2-3 tatli kasigi alinip suda kaynatilarak elde edilen dekoksiyon yaralara ve akneli yerlere distan uygulanir.

• Kekik, larenjit (girtlak iltihabi) ve tonsilit (bademcik iltihabi) durumlarinda da iyilestirici olur.

Bunun için yukarida tarifi verilen dekoksiyonla agizda derin gargara yapilir.

UYARI
Kekigin içerdigi karvakrol adli madde bazi kisilerin cildinde yakici ve kizartici etkiler yapabileceginden, kekikyagi sulandirilarak uygulanmalidir.