Siracagiller familyasindandir. Kirlarda kendiliginden yetisen, 5-20 cm. boylanabilen bir yillik otsu bitkidir. Dört köse kesitli ve dallara ayrilan yapili gövdesi; kenarlari disli, derin parçali, oval biçimli ve tüylü yapraklari; yaz ortasindan sonbaharin sonuna kadar çok sayida açan mor ya da sari lekeli beyaz küçük çiçekleri vardir. Bitki, döktügü tohumlariyla çogalir.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Bitkinin tibbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri asagida siralanmistir:
• Gözlerdeki akut ve kronik yangilari, göz yorulmasi ve benzeri rahatsizliklari iyilestirir.
• Gözlerdeki batmayi ve isiga karsi asiri duyarliligi yok eder.
• Saman nezlesi, soguk alginligi, öksürük ve bogaz agrilarina iyi gelir.
• Sinüzite karsi etkili olur.
Böyle durumlar için, gözlükotunun topraküstü bölümleri yaz sonundan sonbaharin sonuna kadar, bitki çiçekliyken toplanir. Gölgelik ve havadar yerde kurutulur, 1 tatli kasigi kurumus ot karisimi üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek 5-10 dakika demlendirilip infüzyon hazirlanir. Bu infüzyon günde üç kez birer bardak alinir.
• Konjoktivitis (gözkapaklarinin iç yüzeyi iltihabi) ve blefarit'te (gözkapaklarinin kenar bölümleri iltihabi) iyilestirici etkisi vardir. Bu durumlar için, gözlere distan kompres uygulanir: 1 tatli kasigi kurumus gözlükotu karisimi yarim litre suya konulup 10 dakika süreyle kaynatilarak agir agir sogutulur. Böylece hazirlanmis olan dekoksiyona pamuk (ya da gazli bez veya muslin kumas) daldirilip sonra hafifçe sikilarak gözlerin üzerine bastirilir. Arada bir dekoksiyona yeniden daldirilan pamuk ya da digerleri 15 dakika süreyle gözlerin üzerinde tutulur. Bu uygulama günde birkaç kez yinelenir.
• Gözlükotu ciltteki yaralarin iyilestirilmesinde de etkili olur.
Bunun için bitkinin topraküstü kesimleri ezilip yara lapasi hazirlanir ve yaralarin üzerine distan uygulanir.
UYARI
• Her türlü göz rahatsizliginda, gözlükotu tedavisine baslanmadan önce, bir uzman doktora basvurulmalidir.