Maydanozgiller familyasindandir. Anayurdu Avrupa ile Bati Asya'dir. Ülkemizde Dogu Anadolu bölgesinde yetisen ve aslinda yabani bir bitki olan frenk kimyonunun Avrupa'da uzun zamandan beri kültürü yapilmakta, bitki insan eliyle yetistirilmektedir. 100 cm'ye kadar boylanabilen ikiyillik otsu bitkidir. Kazik kökü; dallara ayrilan yapida, gövdesi ince parçali, açik yesil renkli tüylü yapraklari; yaz ortasina dogru semsiye biçiminde kümeler olusturarak açan sarimsi beyaz renkli küçük çiçekleri vardir, iki tanesi bir kapsül içinde yer alan kahverengi küçük tohumlari hilal biçiminde olup olgunlasinca kapsülden dökülürler. Yumusak topraklari seven frenk kimyonu bitkisi, döktügü bu tohumlarla çogalir.
Frenk kimyonu, karvon ve limonen adli maddelerden olusan ve % 6'ya varan orandaki uçucu yag ile sabit yag, reçine ve taneni içerir. Körpe yapraklari salata ve çorbalara katilir. Kazik kökü sebze olarak pisirilip yenir. Tohumlari ise, yagli etlerin sindirimine yardimci oldugu için et yemeklerine, bunlar piserken serpilir. Çesni vermesi için kimi yiyeceklere de katilir.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Bedene yararlari tas devrinden beri bilinen, eski Misirlilarin ve Ipek Yolu konaklama yerlerinin mezarlarinda artiklari bulunan frenk kimyonunun tibbi etkileri ve onlardan yararlanma yöntemleri söyle siralanabilir:
• Bebek emziren annelerde süt gelisini artirir.
• Bedeni uyarici ve istah açicidir.
• Sindirimi kolaylastirir. Özellikle çocuklarda gaz söktürücü ve karin agrilarini iyilestirici etkisi vardir.
• Idrar söktürücüdür.
• Kadinlarda aybasi sancilarini hafifletir.
• Bronsitte ve astima eslik eden bronsit durumunda rahatlaticidir.
• Diyareyi (ishal) keser.
Bu etkileri saglamak üzere bitkinin çiçek semsiyeleri yaz ortasinda toplanir. Güneste kurutularak olgunlastirilip genis bir kâgidin üzerine basasagi tutularak silkelenip tohumlarin dökülmesi saglanir. Böylece toplanan ya da piyasadan alinan tohumlardan infüzyon hazirlamak için, 1 tatli kasigi alip ezilir. Bunlarin üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Bu sekilde elde edilen infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir.
• Frenk kimyonu bogaz agrilarinda iyilestirici rol oynar. Bunun için ayni infüzyonla ilikken günde birkaç kez derin gargara yapilir.
• Nefesin kokusunu da temizler. Bunu saglamak üzere de, kuru frenk kimyonu tohumlari agizda çignenir.