Eğirotu-Hazanbel Bitkisinin Faydaları, Bitkisel Tedavide Kullanılması
Bitki Adı:
Eğirotu-Hazanbel
Latincesi:
Acorus calamus
Diğer Adları:
Azak Eriği, Azak Eğeri, Azakeğiri, Hintkamışı, Yelotu
Detaylı Açıklama:
Yilanyastigigiller familyasindandir. Anayurdu Hindistan'dir. Ama Asya, Avrupa ve Amerika kitalarina kadar yayilmis çokyillik otsu ve rizomlu bir su bitkisidir. Anadolu'da Sapanca, Yeniçaga ve Beysehir göllerinin kivilarinda bol bol yetisir. 50-125 cm. boylanabilir. Serit yapraklari; yaz aylarin açan siyahimsi erguvani renkte tikiz basa çiçekleri vardir. Bu çiçekler daha sonra yesilimsi renkli meyvelere dönüsür. Bitki, humlariyla ya da daha çok rizomlarinin sürgün vermesiyle çogalir. Egirotu % 3 oraninda uçucu yag, yapiskan bitki sivisi, aci esans, glikozit, tanen ve akorin adli aci maddeyi içerir.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Osmanli imparatorlugu döneminde egirotu sagliga yararli özellikleri nedeniyle sikça kullanilmis ve Evliya Çelebi ünlü Seyahatname adli yapitinda, bitkinin niteliklerinden övgüyle söz etmistir. Egirotunun bu tibbi etkileri ve onlardan yararlanma yöntemleri söylece siralanabilir:
• Sindirim sistemi için çok iyi bir toniktir. Sindirim islemini kolaylastirir.
Gastrit ve mide ülserlerinde iyilestirici etkiler yapar.
• Mide ve bagirsaklardaki gazi söktürür. Karin agrilarini geçirtir.
• Istahi açar. Diyareyi keser.
• Yatistiricidir. Spazm çözücü etkileri vardir.
• Terleticidir. Beden atesini düsürür.
• Idrar ve adet söktürücü etkileri de vardir.
Bütün bu etkileri saglamak üzere, egirotunun rizomu (kökgövdesi), sonbahar basi ile ortasi arasinda bulundugu çamurlu topraktan kanca kullanilarak sökülür. Yapraklari ayrilip rizomu iyice temizlenir. Uzunlamasina ikiye bölünür ve gölge bir yerde kurutulur. Kuruyan kökleri dilimlenir. Bunlardan 2 tatli kasigi alinir, üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika demlendirilerek bir infüzyon hazirlanir. Her yemekten yarim saat önce bu infüzyondan birer bardak içilir.