Dulavratotu Bitkisinin Faydaları, Bitkisel Tedavide Kullanılması

Bitki Adı: Dulavratotu

Latincesi: Arctium lappa (Lappus officinalis)

Diğer Adları: Dulkarıgömleği, Hanımyaması

Detaylı Açıklama:

Bilesikgiller familyasindandir. Anayurdu bilinmeyen, ülkemizde Dogu ve Kuzey Anadolu bölgelerindeki kirsal kesimde ve yol kenarlarinda yetisen çokyillik dayanikli otsu bitkidir. Gölgelik ve nemli yerleri seven dulavratotu 30-60 cm. boylanabilir. Dallara ayrilan dik bir gövdesi; iri yapraklari; yaz aylarinda açan parlak morumsu ya da kirmizi çiçekleri vardir. Yapraklarinin alti tüylü, damarli ve beyaz renklidir. Çiçek yakinindaki yapraklari daha küçük olur. Çiçek bürgülerinin üzerindeki çengeller, kirda dolasan hayvanlarin postuna takilir. Böylece bitkinin tohumu çevreye dagilir. Bitki, bu tohumlariyla çogalir. Dulavratotunun rizomu (kökgövdesi) ve yapraklari inülin, uçucu yag, tanen, aci glikozitler, mikrop kirici bazi maddeler ile alkaloitleri içerir. Bitkinin yapraklari, Dogu Anadolu bölgemizde sebze olarak yenir.

Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Romalilar döneminden beri sagliga yararli etkileri bilinen dulavratotunun bu tibbi etkileri ve onlardan yararlanma yöntemleri söyle siralanabilir:
• Idrar söktürücüdür.
• Hafif müshil etkisi vardir.
• Bedeni güçlendirici bir toniktir.
• Kani temizler.
• Terleticidir.
• Gut hastaligina karsi olumlu etkisi görülür.
• Sindirim ve safra salgilarini artirarak sindirimi kolaylastirir, istahi açar.
Sayilan bu etkileri saglamak üzere sonbaharda topragi kazilip çikarilan kökü temizlenir. Dilimlenerek özenle kurutulur, 1 tatli kasigi kurumus kökü 1 bardak suda kaynama noktasina getirilip ates kisilir, isitma 10-15 dakika daha sürdürülerek hazirlanan dekoksiyöndan günde üç kez birer bardak içilir.
• Dulavratotu aynca deri sorunlarinin tedavisinde etkili olur. Yagli ve akneli ciltlere iyi gelir. Saçlardaki kepegi keser. Derideki yara ve ülserlerin iyilesmesini hizlandirir. Egzama ve sedef hastaliklarina karsi iyilestirici etkiler yapar.
Bu tür deri sorunlarina karsi olumlu etkilerini saglamak üzere, bitkinin yapraklanyla yara lapasi hazirlanir. Sikayet edilen yerlere lapa distan uygulanir. Ancak sedef hastaligi ve egzamada tedaviye iyilesme belirtileri görülene degin, uzun süre devam edilmelidir.
• Dulavratotu romatizma agrilarina karsi da etkili olur.
Bu olumlu etkiyi saglamak için, bitkinin körpe ve iri yapraklarinin tüylü alt tarafi agrili yere konulup bezle sarilarak, gece boyu kaymadan orada kalmasi temin edilir. Bu uygulama o günkü agrilarin geçirilmesinde etkili olur. Kalici tedavi için yukarida hazirlanan yara lapasi bir tülbentin içine yayilarak romatizma agrili yere sarilmali, tedaviye uzun süre devam edilmelidir.