Centiyan Bitkisinin Faydaları, Bitkisel Tedavide Kullanılması

Bitki Adı: Centiyan

Latincesi: Gentiana lutea

Diğer Adları: Centiyana, Centiyane, Büyük kantaron

Detaylı Açıklama:

Centiyangiller familyasinin örnek bitkisidir. Anayurdu bilinmeyen, Kuzey Yariküre'nin iliman iklim bölgelerindeki daglik yerlerde ve günesli bayirlarda agir agir geliserek yetisen, çokyillik dayanikli bir otsu bitkidir. Ülkemizde Bursa-Uludag ve Dogu Karadeniz bölgesinde görülmekte ve 1-1,5 m'ye kadar boylanabilmektedir. Yapraklari enli, sapsiz ve karsilikli dizilmis durumdadir. Temmuz-agustos aylarinda açan sari renkli güzel çiçekleri, boru yapili ve toplu durumda olur. Disi esmer ve içi sari renkli rizomu (kökgövdesi) ve buna bagli kök saçaklari vardir. Bitki, tohumlariyla çogalir. Centiyan bitkisinin sagliga yararli etkili bölümü olan rizomu ile kök saçaklari uçucu ve sabit yag, pektin, tanen ve aci glikozitleri içerir. Bu kök, aci ama zehirli olmayan bir ilaç kaynagidir.

Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Bitkinin tibbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri söylece siralanabilir:
• Sinir uçlarini uyarip sindirim salgilarini artirarak istahi açar.
• Ayni nedenle sindirimi kolaylastirir. Dispepsi (sindirim zorlugu) ve midenin gazli olmasi durumlarinda çok yararli, iyilestirici etkiler yapar.
• Bedeni güçlendirici bir toniktir.
• Alyuvarlari artirici etkisi kanitlanmistir. Bu nedenle kansizlik durumunda olumlu sonuçlar verir.
Bu etkileri saglamak üzere, centiyanin rizom ve kök saçaklari sonbahar mevsiminde toprak kazilarak çikarilir. Bunlar dilimlenerek özenle, agir agir kurutulur. Kurumus kök parçalarindan 1/2 tatli kasigi l bardak su içine konularak su isitilir. 5 dakika süreyle kaynatma sürdürülerek bir dekoksiyon hazirlanir. Bu dekoksiyon yemeklerden önce ya da midede siskinlik ve agri duyumsandiginda birer bardak içilir.
• Centiyanin ayrica yaralari iyilestirici etkisi vardir.
Bunu saglamak üzere, ayni dekoksiyonla günde birkaç kez yaralar distan yikanir.

UYARI
Kan basinci yüksek olanlar, mide kanamasina egilimliler, sürekli burun kanamasi olanlar, hamileler, midesi yüksek asitliler kullanmamalidir.