Diğer Adları:
Kılıçotu, Koyunkıran, San kantaron, Yaraotu
Kiliçotugiller familyasindandir. Avrupa'da ve ülkemizde yaygin olarak yetisen Hypericum cinsi çokyillik dayanikli otsu ya da çalimsi bitki türlerinden biri de Binbirdelikotu'dur. 30-100 cm. kadar boylanabilir. Ormanlarin nemli köselerini, daglik ve bozkir alanlarin kayalik yerlerini ve yol kenarlarini sever. Yapraklarindaki her biri yagbezi olan pek çok saydam nokta nedeniyle bitkiye binbirdelikotu adi verilmistir. Bu yapraklar karsilikli dizilmis durumda sapsiz, oval biçimli ve koyu yesil renklidir. Bitkinin mayis-eylül aylari arasinda açan 5 taçyaprakli, parlak sari renkli çiçekleri, dallarinin ucunda siki salkimlar halinde bulunur. Bitki, kapsül biçimindeki meyvelerinden döktügü tohumlarla ya da kök saçaklarinin sürgün vermesiyle çogalir.
Binbirdelikotunun çiçekli dallari tanen, reçine, pektin, glikozitleri içeren uçucu yag, boyarmaddeler ve yapiskan bitki sivisini içerir. Boyarmaddelerinden biri hiperin, öteki de hiperisindir. Hiperisin hafif zehirlenmelerine neden oldugu için, bazi hayvanlar bu otu yemezler.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Bitkinin tibbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri söylece özetlenebilir:
• Binbirdelik otu antiseptik ve yara iyilestiricidir. Ciltteki yangilar, berelenme, varikosel agrilari, hafif yanik ve günes yaniklarina iyi gelir.
Bu etkilen saglamak üzere, bitki çiçek açtiginda tüm topraküstü kesimleri kesilip parçalanarak zeytinyagina yatirilir. 1-2 hafta süreyle zeytinyaginda bekletilerek elde edilen eriyige kantaron yagi adi verilir. Kantaron yagi yukarda sayilan yara ya da öteki sikayetli yerlere, günde bir-iki kez distan uygulanir.
• Ayrica binbirdelikotu peklik verici, istah açici, gögsü yumusatici ve balgam söktürücü etkiler de tasir.
• Daha da önemlisi, binbirdelikotunun yatistirici, spazm çözücü ve agrilari azaltici etkilerinin bulunmasidir. Bu özellikleri nedeniyle gerginlik, endiselilik, sinir rahatsizliklari, depresyon ve özellikle menopozun yarattigi sikinti durumlarinda kullanilir. Bu durumlarda tedavi l aya kadar sürdürülebilir. Sayilan bu etkileri saglamak üzere, yukarida anlatildigi sekilde bitkinin tüm topraküstü kesimleri kesilip olabildigince çabuk kurutulur. 1-2 tatli kasigi kurumus bitki karisimi üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika demlendirilerek yapilan infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir.