Diğer Adları:
Beyaz püren, Biberya, Hasalban, Kuşdiliotu
Ballibabagiller familyasindandir. Anayurdu Akdeniz havzasi olup ülkemizde Bati ve Güney Anadolu kiyi seridinde yetisen, çokyillik çali görünüslü bir bitkidir. 2 m'ye kadar boylanabildigi ve kisin yapraklarini dökmedigi için bahçelerde süs ve çit bitkisi olarak yetistirilmektedir. Bitkinin gövdesi karemsi kesitli ve yesilken, ikinci yilinda odunsulasir. Yaklasik 2 cm. boyundaki igne gibi ince uzun yapraklarinin üstü parlak koyu yesil ve alti gri renklidir. Bu yapraklar içe dogru kivrilirlar. Yaz boyunca açan küçük çiçekleri mavi ya da eflatuni renklidir. Tohumlari küçük, yagli ve sari-kahverengidir. Biberiye bitkisi, tohumlariyla ya da agir büyüdügü için gövde kalemleri veya daldirma yöntemleriyle çogaltilir. Biberiyenin içerdigi uçucu yaglar arasinda basta borneol olmak üzere linalol, kamfen, sineol ile kafuru ve bitkide ayrica tanen, reçine ile diger etkili maddeler vardir. Bu nedenle yapraklari ve ince sürgünleri çok hos kokan biberiye, taze olarak salatalara, kurutulup baharat olarak da et yemekleri ve diger yiyeceklere katilir.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Biberiye bitkisi sagliga çok yararli oldugu gibi, mükemmel bir güzellestiricidir. Önce bitkinin tibbi etkilerinden söz edelim:
• Kan dolasimini hizlandirir.
• Sinirleri uyarir ve güçlendirir.
• Mide ve bagirsaklari uyarir. Böylece sindirime (özellikle yagli yiyecek yendiginde) yardimci olur.
• Hazimsizliktan olusan gazlari söktürür.
• Safra salgisini artirir.
• Idrar söktürücüdür.
• Kadinlarda aybasini düzene sokar. Gecikmeleri önler, iyi bir adet söktürücüdür.
• Etkili bir toniktir.
Bu etkileri saglamak için, biberiyenin yaprak ve taze sürgünleri yaz boyunca toplanir. Bitkinin tibbi etkisi, çiçek açtigi zamanlarda en fazla olur. Yaprak ve ince sürgünler, asiri sicak olmayan, çok havadar ve gölge bir yerde agir agir kurutulur. Bir bardak kaynar suya l tatli kasigi yaprak ve taze sürgün konulup 10-15 dakika demlendirilerek yapilan infüzyon istendigi kadar içilebilir.
Bitkinin öteki tibbi etkilerini söylece sayabiliriz:
• Kas agrilarini, siyatik ve nevraljiyi hafifletir.
• Romatizma agrilarini azaltir.
• Burkulma ve eziklerde iyilestiricidir.
• Saç diplerindeki bezleri uyarir. Erken saç dökülmelerini önler.
Bu etkileri saglamak üzere, biberiyenin yaprak ve genç sürgünleri suya atilip iyice kaynatilarak bir dekoksiyon hazirlanir. Bu dekoksiyon, agrili yerler ya da saç dipleri elle iyice ovularak deriye yedirilir.
Biberiyenin cildi güzellestirici niteliklerini de söylece siralayabiliriz:
• Biberiye infüzyonu ile yikanan saçlar gürlesip güzellesir.
• Bir bez torbaya konulan biberiye yaprak ve taze sürgünleri banyo muslugunun altina asilarak üzerine sicak su akitilip böylece doldurulan küvette banyo yapildiginda cildi derinden temizler, teni kayganlastirir ve güzellestirir. Sampuanla yikanmaktan yipranan saçlari canlandirir. Bitkinin yaprak ve genç sürgünleri ezilerek yapilan lapa, kirisikliklari gidererek cildi güzellestirir.