Gülgiller familyasindandir. Anayurdu bilinmeyen; ama Kuzey Yariküre'nin iliman iklim kusaginda yaygin olarak yetisen, 15-60 cm. kadar boylanabilen, çokyillik dayanikli otsu bitkidir. Ülkemizde de bazi nemli çayirlarda, otlaklarda ve orman kenarlarinda görülmektedir. Hafif yassi, tüylü, dallara ayrilan yapida yesil renkli gövdesi; 7-11 loplu, dairemsi biçimde, kenarlari disli ve yesil ya da mavi-yesil renkli yapraklari vardir. Yaz mevsiminde gevsek salkimlar halinde bitkinin tepesinde açan küçük çiçekleri yesilimsi sari renkte olur. Bitki, bu çiçeklerde olusan minik tohumlariyla çogalir. Ya da kökünün bölünüp baska yerlere ekilmesiyle kültürü yapilir. Aslanpençesi bitkisinin topraküstü kesimleri tanen, esans yaglari, salisilik asit ve bazi aci maddeleri içerir. Kimi yerlerde bitkinin yapraklari ince ince kiyilarak salatalara katilip çig olarak yenir.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Avrupa'da uzun yillardan beri halk hekimliginde kullanilagelen aslanpençesi, özellikle kadinlarin yararina olan tibbi etkilere sahiptir. Bu tibbi etkileri ve onlardan yararlanma yöntemlerini söylece özetleyebiliriz:
• Kadin üreme organlari hastaliklarinin iyilestirilmesinde pek yararlidir. Bazi uzmanlar sürekli aslanpençesi alan kadinlarin, kadin hastaliklariyla ilgili ameliyat rizikosunu en aza indirgeyecegini ileri sürüyorlar.
• Kadinlarin aybasi dönemlerinde, gelen kani azaltir, agrilari hafifletir; aybasini düzene sokar.
• Kadinlarin menopoz dönemlerinde rahatlatici olur.
• Doku büzücü etkisi vardir; diyareyi keser, peklik verir.
• Bedeni güçlendirici bir toniktir.
Bu etkilerini saglamak üzere, bitkinin yapraklan ve çiçekli saplan, yaz mevsiminin ortasindan sonbaharin bitimine kadar toplanir. Gölgede özenle kurutulur. 2 tatli kasigi kurumus ot karisimi üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika demlendirilerek bir infüzyon elde edilir. Bu infüzyon günde üç kez birer bardak içilir.
• Bitki ayrica doku büzücü niteligi nedeniyle etkili bir yara iyilestiricidir.
Kanamalari da keser.
• Aknelerin iyilestirilmesinde etkilidir.
• Beden yüzeyindeki yangilari azaltir.
• Agiz yaralarinin iyilestirilmesinde etkili olur. Dis çekiminden sonra yara yerinin çabuk iyilestirilmesi için, hazirlanacak dekoksiyonla agiz çalkalanir.
• Yangili gözlere soguk kompresi iyi gelir.
• Larenjitte (girtlak enfeksiyonu) gargara yapildiginda iyilestirici olur.
Bu etkilerinden yararlanmak için, bitkinin kuru ot karisimindan 3-4 tatli kasigi alinir. Birkaç dakika suda kaynatilarak daha güçlü bir tür dekoksiyon elde edilir. Bu dekoksiyon yaralar, akneler ve yangili yerlere distan uygulanir. Diger durumlarda dekoksiyon soguk kompres, çalkalama ya da gargara seklinde kullanilir.