Çamgiller familyasindandir. Juniperus cinsi, kisin yapraklarini dökmeyen 70 kadar agaç ya da çali türünün ortak adi ardiçtir. Ardiçlar tüm Kuzey Yariküre'ye yayilmis olup ülkemizde de bazi türleri yetismektedir. Burada konumuzla en çok ilgili olan, Avrupa ve Türkiye'de yaygin Avrupa ardici ya da Adi ardiç (J. communis) türünden söz edecegiz. Kisaca ardiç diye anacagimiz bitki 15 m'ye kadar boylanabilir ama çogu kez çali halinde görülür. Hos kokulu yapraklari körpeyken igne, olgunlasinca tig görünümündedir. Subat-nisan aylari arasinda açan çiçekleri sarimsi yesil renkli olup dikkati çekmezler. Ardiç iki evcikli bir bitkidir. Yani, erkek ve disi çiçekleri ayri agaçlarda yer alir. Disi çiçekler sonbaharda koyu mor renkli meyveleri olan kozalakçiklari verir. Ancak, bunlar iyice olgunlasinca açik kahverengilesir. Kozalakçiklarinda 1-12 adet tohum bulunur. Bitki, kozalakçiklarindan döktügü tohumlariyla ya da topraga degen dallarinin köklenmesiyle çogalir. Ardiç günesli yerleri sever ama toprak seçmez. Kurak topraklarda derinlere kök salarak suyu bulur. Ardiç kozalakçiklari uçucu yag, dogal sekerler, flavon glikozitleri, reçine, tanen ve organik asitleri içerir. Bu kozalakçiklar ardiç yemisi adiyla birtakim yiyecek ve içeceklere tat ve koku, yani çesni katmakta kullanilir. Bazi ardiç türlerinin odun ve yapraklari damitilarak, parfümeri ve ilaç endüstrilerinde kullanilan ardiç esansi elde edilir.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Adi ardicin tibbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri söylece özetlenebilir:
• Idrar söktürücüdür. Idrar yollarini temizler. Sistit durumunda çok iyi bir antiseptik (mikrop kirici) olur.
• Bedeni uyarici etkisi vardir.
• Aci tadi nedeniyle istahi açar. Mideyi uyarir ve sindirimi kolaylastirir.
• Mide ve bagirsaklardaki gazi söktürür.
• Solunum yollarini açar. Nefes alip vermeyi kolaylastirir.
• Kadinlarda aybasi kanamasnii düzenler, agrilari hafifletir.
Sonbaharda, kasim ve hatta aralik aylarinda ardiç kozalakçiklarindan kendiliginden kurumus ve küçülmüs olanlarin disinda, saglikli görünenleri toplanir. Gölge yerde agir agir kurutulur. Iyice kurumus olanlari hafifçe ezilir, parçalanir. Bunlardan l tatli kasigi alinip 1 bardak kaynar suda 20 dakika demlendirilerek bir infüzyon hazirlanir. Bu infüzyondan sabah ve aksamlari olmak üzere günde iki kez birer bardak içilir.
• Ardiç ayrica romatizma, artrit, eklem ve kas agrilarina iyi gelir. Bunun için, yukarida anlatilan infüzyon sikayetli yerlere distan elle ovusturularak günde iki-üç kez uygulanir. Bu tedavi, ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde 4-6 hafta sürdürülmelidir.
UYARI
• Böbrek rahatsizligi olanlar ve gebe kadinlar ardiç kullanmamalidir.